DİZEL MOTORLARIN TARİHİ VE GELİŞİMİ
Dizel motorların çalışma prensibi ilk olarak 1824 yılında Fransız mühendis Nicholas Leonard Sadi Carnot tarafından ortaya konuldu. “Carnot” çevriminide ortaya koyan Carnot’ un dizel motoru çalışma ilkelerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. Yanmadan önce havanın sıkıştırılması: Carnot yanmanın atmosferik basınç yerine yüksek basınçlarda yapılmasını ve yakıtın pistona sıkıştırma işlemi sonunda gönderilmesini önerdi.
Günümüzde kullanılan enjektörler bu temel ilkenin ürünü olarak kullanılmaktadır. Silindirlerin soğutulması: Çevrimin sürekliliği için silindir duvarların soğutulması gerekliliği Carnot’un egzoz gazlarının ısılarından yararlanma düşüncesi ise uzun yıllar sonra gerçekleşme fırsatı bulmuştur. Carnot’un ölümünün ardından (1832),1892 yılında Prof. Dr. Rudolf Diesel havanın belirli bir oranda sıkıştırılması sonucu oluşan sıcaklığın, yakıtın tutuşma sıcaklığından daha yüksek olduğu makinesinin patentini aldı. Bu makinede yakıt, hava sıkıştırıldıktan sonra piston üst ölü noktaya yaklaşırken püskürtülmekte, yanmanın etkisi ile de genişleme yapılması sağlanmaktaydı.
Dr. Diesel bu makinesinde Carnot çevriminin verimine ulaşma düşüncesi ile makinesinde gerçekleşen çevrimi iki sabit sıcaklık (izoterm) iki sabit ısı (adyabat) eğrisinden oluşan Carnot çevrimine uygun olarak, adyabatik genişleme ve sıkışma amacı ile pistonları olabildiğince yalıttı. Yüksek sıkıştırma basıncı ve soğutulmayan pistonlar nedeni ile söz konusu makine başarılı bir şekilde çalışmadı.
Bu makinede, Almanya’da petrol bulunmaması nedeniyle yakıt olarak toz haline getirilmiş kömür kullanılmıştır. İlk denemenin 3 yıl ardından 1895’te Dr. Diesel, dört zamanlı çevrime göre çalışan, sıkıştırma sonu basıncı 30-40 atm olan piston duvarları su ile soğutulan, yakıtın yüksek basınçlı hava ile birlikte silindire püskürtüldüğü ve termik verimi %24 olan makinesini tanıttı. Ardından Dr. Diesel’in MAN firması ile yaptığı işbirliği sonucunda 1897 ‘de günümüzde kullanılan dizel motorların ilk örneği üretildi[2].
İLK DİSEL MOTOR
Dizel motorların çalışma prensibi ilk olarak 1824 yılında Fransız mühendis Nicholas Leonard Sadi Carnot tarafından ortaya konuldu. “Carnot” çevriminide ortaya koyan Carnot’ un dizel motoru çalışma ilkelerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. Yanmadan önce havanın sıkıştırılması: Carnot yanmanın atmosferik basınç yerine yüksek basınçlarda yapılmasını ve yakıtın pistona sıkıştırma işlemi sonunda gönderilmesini önerdi.
Günümüzde kullanılan enjektörler bu temel ilkenin ürünü olarak kullanılmaktadır. Silindirlerin soğutulması: Çevrimin sürekliliği için silindir duvarların soğutulması gerekliliği Carnot’un egzoz gazlarının ısılarından yararlanma düşüncesi ise uzun yıllar sonra gerçekleşme fırsatı bulmuştur. Carnot’un ölümünün ardından (1832),1892 yılında Prof. Dr. Rudolf Diesel havanın belirli bir oranda sıkıştırılması sonucu oluşan sıcaklığın, yakıtın tutuşma sıcaklığından daha yüksek olduğu makinesinin patentini aldı. Bu makinede yakıt, hava sıkıştırıldıktan sonra piston üst ölü noktaya yaklaşırken püskürtülmekte, yanmanın etkisi ile de genişleme yapılması sağlanmaktaydı.
Dr. Diesel bu makinesinde Carnot çevriminin verimine ulaşma düşüncesi ile makinesinde gerçekleşen çevrimi iki sabit sıcaklık (izoterm) iki sabit ısı (adyabat) eğrisinden oluşan Carnot çevrimine uygun olarak, adyabatik genişleme ve sıkışma amacı ile pistonları olabildiğince yalıttı. Yüksek sıkıştırma basıncı ve soğutulmayan pistonlar nedeni ile söz konusu makine başarılı bir şekilde çalışmadı.
Bu makinede, Almanya’da petrol bulunmaması nedeniyle yakıt olarak toz haline getirilmiş kömür kullanılmıştır. İlk denemenin 3 yıl ardından 1895’te Dr. Diesel, dört zamanlı çevrime göre çalışan, sıkıştırma sonu basıncı 30-40 atm olan piston duvarları su ile soğutulan, yakıtın yüksek basınçlı hava ile birlikte silindire püskürtüldüğü ve termik verimi %24 olan makinesini tanıttı. Ardından Dr. Diesel’in MAN firması ile yaptığı işbirliği sonucunda 1897 ‘de günümüzde kullanılan dizel motorların ilk örneği üretildi[2].
İLK DİSEL MOTOR
Yorumlar
Yorum Gönder